Eerste deel: therapiehonden en sensomotorisch spel

Sensomotorisch spel is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van kinderen en speelt een rol in hun interacties met de wereld om hen heen. Dit speltype, waarbij zintuiglijke ervaringen en motorische handelingen gecombineerd worden, begint kort na de geboorte en blijft invloed hebben gedurende het hele leven. Kinderen vertonen sensomotorisch spel wanneer ze actief bewegen, verkennen en reageren op hun omgeving. Wanneer honden worden ingezet in therapieën, kan dit speltype niet alleen de motorische en cognitieve ontwikkeling van het kind ondersteunen, maar ook de relaties en dynamieken binnen het bredere systeem waarin het kind zich bevindt, zoals het gezin of de sociale omgeving.

Honden zijn sociale dieren die hun spel gebruiken om te communiceren met anderen. Door het gedrag van het kind in relatie tot de hond te observeren, kan de therapeut inzicht krijgen in de sociale dynamiek waar in het kind functioneert. Zo kan een kind dat moeite heeft met sociale interacties, mogelijk beter in staat zijn om via de hond te communiceren, wat op zijn beurt nieuwe inzichten biedt in de relaties binnen het gezin of andere sociale groepen.

_‍

Innerlijke beelden

‍

Een ander krachtig aspect van sensomotorisch spel met honden is de activering van innerlijke beelden. Deze innerlijke beelden worden gevormd door eerdere ervaringen en relaties, en beïnvloeden de manier waarop het kind de wereld en zijn relaties waarneemt.

Het spel met de hond biedt kinderen de kans om nieuwe innerlijke beelden te ontwikkelen, die een positieve invloed kunnen hebben op hoe ze zich verhouden tot hun omgeving. De speelse interactie tussen kind en hond kan helpen om negatieve innerlijke beelden, die voortkomen uit systemische spanningen of trauma’s, te vervangen door nieuwe, constructieve beelden.

‍

De therapeut als begeleider

‍

Als therapeut is het van belang om het spel te observeren en af te stemmen op het ontwikkelingsniveau van het kind.

Honden spelen hierin een unieke rol, omdat ze kinderen uitnodigen om op een speelse manier oplossingen te vinden voorproblemen en frustraties. Deze trial-and-error benadering kan verhelderend werken voor hoe het kind met problemen in zijn bredere omgeving omgaat. De voorspelbaarheid en directe feedback van de hond helpen het kind niet alleen om zijn eigen emoties beter te begrijpen, maar ook om te zien hoe zijn acties anderen binnen het systeem beïnvloeden.

‍

In de therapeutische ruimte

‍

In de praktijk zien we het sensomotorisch spel zich vaak uiten in spelletjes zoals verstoppertje met de hond. Het kind verstopt zich of laat de hond zich verstoppen. Zoekspelletjes, waarbij de hond speeltjes moet vinden die door het kind verstopt zijn, zijn favoriet. Soms zoekt de hond alleen, maar vaak gaan kind en hond samen op zoek, wat leidt tot momenten van gedeelde vreugde wanneer het speeltje wordt gevonden. Het nemen en terug geven van speeltjes aan de hond is ook populair, wat zich dikwijls vertaalt in apporteerspelletjes waar beide partijen plezier aan beleven.

Een specifiek spel dat je kan integreren is het

‍

Apporteren (bal of speeltje terughalen)

• Beschrijving: Het kind gooit een speeltje of bal, en de hond rent erachteraan om het terug te brengen.
• Voordelen: Het gooien en terugkrijgen van het speeltje traint de motorische vaardigheden van het     kind, zoals hand-oogcoördinatie en timing. De hond geeft onmiddellijke feedback door het speeltje terug te brengen, wat voor een gevoel van controle en voldoening zorgt.